سفر ناگهانی "یاپ دهوپ شفر" دبیرکل پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به افغانستان، درست در آستانه کشمکش میان "ژنرال عبدالرشید دوستم" رییس ستاد مشترک نیروهای مسلح افغانستان و حکومت این کشور به رهبری "حامد کرزی" انجام شد. این سفر کماکان توجه شماری از آگاهان را نسبت به ترس ناتو برای گسترش دامنه ی جنگ در شمال افغانستان برجسته ساخته است.دیدار" شفر" از این کشور که درون مایه و دستور کار آن نیز به دور از دسترس رسانه قرار دارد، درست زمانی انتخاب می شود که متحدان بین المللی ناتو به شکل بی سابقه ای در مورد آینده مأموریت این پیمان در افغانستان نگران هستند.
ناکامی در جنوب، جدال در ناتو
آنچه ناتو را در قبال مسایل افغانستان نگران ساخته است، مقاومت شدید طالبان و ادامه نا آرامی ها و حملاتی می باشد که این ائتلاف را در جنوب افغانستان حیرت زده کرده است. فرماندهان و سیاست پردازان ناتو شش سال پس از استقرار نیروهایشان در افغانستان، اکنون اعتراف می کنند که نیروهای آنها در این کشور با یک جنگ تمام عیار روبرو اند و این یک ماموریت ساده صلح بانی نیست. فرماندهان ارشد ناتو از میدان های جنگ در افغانستان به سران کشورهای عضو این پیمان هشدار می دهند، که حضور درازمدت این نیرو ها در افغانستان نیاز به نیرو و تجهیزات بیشتر دارد. اما کشورهای مهم عضو ناتو مانند ترکیه، فرانسه، آلمان، اسپانیا و ایتالیا، از اعزام نیروی بیشتر به افغانستان سرباززده اند.در عین حال با عقب نشینی شماری از کشورهای عضو پیمان ناتو چنان به نظر می رسد، که بحران بزرگی برای این پیمان در حال شکل گرفتن است. بحرانی که اعتبار آن را تهدید می کند. آنچه مهم است اینکه برای نخستین بار اختلاف میان اعضای پیمان ناتو در حدی رسیده است، که هر یک دیگری را به دلیل ناکارآمدی مقصر می دانند. این سرزنش ها بیشتر از همه واشنگتن را هدف گرفته، که نیروی کافی به افغانستان اعزام نکرده است.در همین حال ایالات متحده آمریکا و بریتانیا که بیشترین نیرو را در افغانستان دارند، سرگرم تلاش برای قانع کردن دیگر اعضای ناتو به مشارکت بیشتر در نبرد سخت نیروهای شان با طالبان در جنوب افغانستان هستند. بخش اعظم نبردها در این ناحیه بی ثبات، بر دوش آمریکا، بریتانیا، کانادا و هلند است. "رابرت گیتس" هشدار داد که اگر اعضای ناتو به دو دسته کشورهای حاضر و غیرحاضر در این جنگ تبدیل شوند، آینده این پیمان در خطر خواهد بود.
شکست راهکار
آنچه در حال حاضر در شماری از ولایات افغانستان به ویژه در جنوب این کشور برجسته می گردد، خارج شدن اوضاع امنیتی از کنترل نیروهای خارجی و تضعیف پایه های نظام افغانستان به حمایت جامعه جهانی می باشد. بدون شک در شش سال گذشته کارهای مهمی در عرصه های آموزش و پرورش، بهداشت و مخابرات انجام شده است. اما با توجه به عمق ویرانی های سه دهه جنگ، نتایج این دستاوردها چندان خود را نشان نمی دهند. در واقع آنچه بیشتر نمایان است، یاس و ناامیدی در میان اکثریت مردم افغانستان می باشد.دلایل این شکست هم تاحد زیادی واضح است. نیروهای ناتو و ائتلاف مستقر درین کشور، در مقابله با مخالفین مسلح دولت افغانستان موفق نبوده اند. در کنار این نا کار آمدی، راهکارهای جامعه جهانی که دولت افغانستان در اجرای آن نقش دارد، مزید بر علت شده اند تا دامنه ی نا امنی در کشور با گذشت هر روز گسترش یابد. ناظرین اوضاع بدین باورند که بحران فعلی افغانستان ریشه در نخستین روزهای ورود نیروهای خارجی در این کشور دارد. در آن روزها تاکید بر آن شد، تا افغانستان با سیستم سوسیال دموکرات اداره شود. لذا هرچند دیدگاه های متفاوتی در این مورد از آدرس شماری از جریانات داخلی این کشو مطرح گردید، اما با توجه به برجسته بودن نقش جامعه جهانی در حیات نوین افغانستان، دیدگاه سوسیال دمکرات بودن این کشور پذیرفته شد. اما اکنون با گذشت ٦ سال، شرایط به هیچ وجه این گونه نیست و بیشتر شاهد نظام سیاسی متمرکز در افغانستان هستیم. کارشناسان امور بدین باورند که در کشانیدن افغانستان به وضعیت فعلی، نقش جامعه جهانی از جریانات داخلی برجسته تربوده است. بنابراین اشتباهات راهبردی این نیروها سبب شکل گیری بحران امروزی این کشور می باشد.
چرا ناتو از ناامنی در شمال هراس دارد؟
با محاصره ده ساعته منزل "ژنرال عبدالرشید دوستم" از رهبران برجسته جبهه ی ملی و ارسال پرونده اش به دادستانی کل افغانستان، رهبران جبهه ملی محاصره منزل وی را خطرناک خواندند و به رئیس جمهور افغانستان از عواقب آن گوشزد کردند. جبهه ملی عمده ترین ائتلاف اپوزیسیون دولت افغانستان است، که بیشتر فرماندهان ضد طالبان در آن گردآمده اند. ساحه ی نفوذ این جبهه بیشتر بدنه شمالی کشور است، که از شمال کابل آغاز و تا مرز های تاجیکسان و ازبیکستان ادامه می بابد. جدا ازین، سران ارشد این جبهه در حال حاضر در پست های ارشد دولتی جادارند. چرا هشدار این جبهه برای دولت افغانستان و جامعه جهانی مهم پنداشته می شود؟ دولت افغانستان در حال حاضر در بیشتر نقاط جنوب، شرق و حتی در برخی از نقاط غربی کشور فاقد حاکمیت بوده، و تنها ساحه ی زیر نفوذ این دولت مناطق شمالی کشور عنوان می شوند. لذا کارشناسان سیاسی بدین باورند که در صورت گسترش بد امنی به شمال، حاکمیت ملی افغانستان زیر سئوال خواهد رفت. درین صورت نیروهای خارجی مستقر در این کشور، بیشتر مصروف فعالیت های نظامی خواهند گردید. این در حالی است که این نیروها به هیچ صورت آماده نبرد در جبهه تازه یعنی شمال این کشور، نخواهند بود. همچنین با توجه به تجربه شکست نیروهای اتحاد جماهیر شوروی (پیشین) در افغانستان، ناتو تلاش خواهد کرد تا از دامن زدن به گسترش نا امنی به شمال این کشور جلوگیری کند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر