افغانستان یکی ازکشورهای جوان منطقه آسیاست که بر مبنای گزارش ها از مجموع ٢۵ میلیون نفر جمعیت آن، ۱٠میلیون در سنین ۱۵ تا ٣۵ سالگی قرار دارند. از آنجایی که سه دهه جنگ همه دارو ندار این کشور را به باد نیستی سپرده است، نسل جوان افغان درین سال ها قربانیان اصلی جنگ، درگیری، بحران های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بوده اند. لذا با توجه به وضعیت جوانان افغان، نظریه معروف آینده هر کشوری به نسل جوان آن تعلق دارد، تصویرخوبی از آینده این کشور را به نمایش نمی گذارد. چراکه ملت در کنار نیاز به تدبیر حکیمانه خردمندان، به بازوان توانا و افکار شفاف و روشن جوانان هم احتیاج دارد. جوانانی که در بستر آموزش وپرورش، رشد یافته و تکامل نمایند.جوامع بين المللی، آموزش و پرورش سراسری را بزرگترين دستاورد و موفقيت افغانستان بعد از طالبان عنوان می کنند. اما واقعیت این است که، بنیادی ترین مشکل جوانان در افغانستان مشکل آموزش وپرورش در سطح ابتدایی وعالی می باشد. کمااینکه در برخی از استان ها و به ویژه استان های جنوب، تقريبا نصف مکاتب يا سوزانده شده اند، و يا خود آموزگاران از ترس، مکاتب شان را بسته اند. چراکه درین مناطق اوضاع به طور قابل ملاحظه ای خاطرات رژيم طالبان را در ذهن ها زنده می کند. زیرا حمله به مکاتب و جلوگیری از آموزش و پرورش، یکی از اهداف دايمی طالبان می باشد. کمااینکه به منظور ايجاد ترس در مردم، شبنامه های تهديدآميز پخش می شود.
کوتاهی حکومت
با وجود کمک های جامعه جهانی و حضور این نیروها در صحنه بازسازی و حمایت از دولت نوپای افغانستان، سالانه هزاران جوان متقاضی از راهیابی به دانشگاه های این کشور بازمی مانند. مثلا امسال نزدیک به ۶۰ هزار داوطلب در آزمون ورودی دانشگاه ها (کنکور) شرکت کرده بودند. اما پس از اعلام نتایج مشخص شد که تنها ۲۲ هزار تن توانستند به دانشگاه ها راه یابند، و نزدیک به ٣۸ هزار نفر دیگر از امکان دسترسی به تحصیلات عالی بازماندند. "اعظم دادفر" وزیر تحصیلات عالی افغانستان می گوید، دلیل اینکه بیش از نیمی از دانش آموزان نتوانستند به دانشگاه ها راه یابند این نیست که آنها توانایی کامیابی نداشته اند. بلکه سبب اصلی این است، که نهادهای تحصیلات عالی ظرفیت جذب این تعداد داوطلب را ندارند. در حال حاضر در افغانستان ۴۰ هزار دانشجو در ۱۳ دانشگاه و ۶ مؤسسه عالی تربيت معلم مشغول تحصیل هستند، که ۲۲ در صد آنها را دختران تشکيل می دهند. بيش از ۱۱ هزار تن از دانشجويان در خوابگاه به سر می برند. لذا "وزارت تحصيلات عالی" مجبور است برای آنها غذا نيز تهيه کند. این در حالی است که بودجه سالانه وزارتخانه مذکور، کمتر از يک در صد کل بودجه کشور است.
کیفیت پایین مواد درسی که هم اکنون به عنوان مطالب اصلی در نهادهای تحصيلات عالی افغانستان تدريس می شود، دست کم ۲۰ سال پيش تهيه شده اند. در عین حال، اینک سطح تحصيلات بيش از ۶۰ در صد استادان دانشگاه ها در افغانستان بالاتر از ليسانس نيست. بنابراین دانشجويان نهادهای تحصیلات عالی پس از فراغت، دارای مهارت های لازم نیستند. لذا این سطح پایین و کهنه دانش این فارغ التحصیلان است، که در بیشتر موارد تنها دلیل عدم جذب آنها به نهاد های مسلکی می شود. کمااینکه هم اکنون در بيشتر موسسات دولتی و غيردولتی در افغانستان، از شهروندان خارجی به عنوان نيروی متخصص و کارشناس استفاده می شود.
آموزش دربدل پول
در حال حاضر چند دانشگاه خصوصی از وزارت تحصیلات عالی افغانستان مجوز کار اخذ نموده، و فعالیت خود را آغاز کرده اند. این دانشگاه ها که با سرمایه گذاری افغان ها ایجاد شده، در این کشور تجربه ای نو شمرده می شوند.نخستين دانشگاه خصوصی در افغانستان، به نام "کاردان" گشایش یافته است. درحال حاضر دانشگاه های خصوصی تنها در رشته "مديريت و حسابداری" فعاليت می کنند، و مسئولان آنها می گويند ظرف سال های آينده بخش های جدیدی را ایجاد خواهند کرد. دانش آموزان برای ادامه تحصیل درین دانشگاه ها نیاز به پول و امکانات پیشرفته دارند. چراکه در حال حاضر شهریه ماهانه برای هر دانشجو، ۱۵٠ دلار تعیین گردیده است. اما برای شهروندان افغان که ماهانه ٢٠٠٠ افغانی معادل ٤٠ دلار درآمد دارند، چنین هزینه ای بس بالا می باشد. صاحبان این مؤسسات دلیل بلند بودن شهریه را، آموزگاران خارجی این دانشگاه ها می دانند.
برنامه توسعه
"اشرف غنی احمدزی" رييس دانشگاه کابل روز چهارشنبه ٣ اوت ٢٠٠۵ (۱٢ مرداد ۱٣٨٤) گفت، که طرح جديدی را به منظور "ارتقای کيفيت" اين دانشگاه آماده کرده است. آنگونه که وی می گويد، اين برنامه دو بخش دارد که بخش اول آن شامل بازسازی ساختمان دانشگاه، احيای سيستم آب رسانی، تامين انرژی برق و تجهيز دانشگاه به سيستم "کيبل نوری"، و تجهيز تالارهای دانشگاه و اتاق های خوابگاه به شبکه تلويزيونی، می شود. بخش دوم طرح آقای احمدزی شامل ارتقای ظرفيت استادان، تهيه مواد آموزشی استاندارد و استخدام شماری از استادان دانشگاه های خارجی در دانشگاه کابل می باشد. جزء دیگر این بخش ايجاد تواميت (ارتباط) ميان بخش های مختلف این دانشگاه با سایر دانشگاه های جهان است، که هدف از آن ارتقای ظرفيت دانشگاه کابل می باشد. دکتر اشرف غنی احمدزی همچنين گفت که تغيير سيستم درسی و دگرگونی اساسی نظام آموزشی، تقاضای تمامی دانشجويان افغان و به ويژه دانشجويانان دانشگاه کابل است. این رييس دانشگاه افزود که برای اجرای این طرح، از کشورهای کمک کننده خواهد خواست که هزینه مالی آن را تأمین کنند. اما درحال حاضر که دو سال از طرح آقای غنی برای استاندارد ساختن دانشگاه کابل می گذرد، تنها بخش اجرا شده ازین طرح بلند کردن دیوار های دانشگاه کابل و جدا ساختن دروازه دخول و خروج خانم ها و آقایان می باشد.
بی سرنوشت پرسش اینست که کسانی که از ادامه تحصیل باز می مانند، با چه سرنوشتی مواجه می شوند؟ در حالی که بیکاری یکی از عوامل بی ثباتی حکومت افغانستان به شمار می رود و تحکیم پایه های حکومت در ولایات را شدیدآ تهدید می کند، با پیوستن این خیل عظیم از بی سرنوشتان و بازماندگان دانشگاه های افغانستان، این مشکل فراگیر تر خواهدشد. چراکه براساس پیش بینی وزارت تحصيلات عالی، ده سال دیگر تعداد داوطلبان آزمايش ها برای راه يافتن به تحصيلات عالی، سالانه به يک ميليون نفر خواهد رسید. در حالی که نهادهای تحصيلات عالی تنها توانايی جذب ۱۰۰ هزار نفر را خواهد داشت. با اين حساب می توان گفت هر سال ۹۰ هزار تن از راه يافتن به دانشگاه ها و ديگر نهادهای مربوطه، محروم خواهند ماند. این افراد به نوبه خود، چالشی جدی در برابر دولت خواهند بود.این مطلب را روی سایت واشنگتن پریزم بخوانید
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر