پیشگفتار: در بخش های نخست و دوم این گفتار، به دستاوردها و چالش های آموزش و پرورش در افغانستان پرداخته شد. در این قسمت راهکارهای این وزارتخانه مورد بحث قرار گرفته است.
دولت جمهوری اسلامی افغانستان سال آموزشی ١٣۸٧ (۲٠٠۸) را، سال کیفیت آموزش و پرورش در این کشور نامگذاری کرده است.
"محمد حنیف اتمر" وزیر آموزش و پرورش این کشور اعلام کرده که دولت راهکارهایی برای ارتقای ظرفیت آموزش و پرورش را روی دست گرفته است، که ساختن ١٧٠٠ مدرسه جدید، جذب ۸٠٠ هزار دانش آموز برای سال آینده آموزشی و ایجاد خوابگاه در شماری از ولایات افغانستان، بخشی ازاین راهکار می باشد. هم اکنون نزدیک به شش میلیون پسر و دختر در افغانستان جذب موسسات آموزشی شده اند. ولی به گفته مقامات این کشور هنوز میلیون ها کودک دیگر واجد شرایط، از دسترسی به آموزش و پرورش بی بهره هستند که بخش بزرگی از آنان را دختران تشکیل می دهند.او در این مورد اظهار داشته: "اگر خواست خدا(ج) بود تصمیم داریم ۸٠٠ هزار شاگرد جدید را به معارف (آموزش و پرورش) جذب کنیم، که ٤١ فیصد این تعداد را دختران تشکیل می دهند. در تعداد مکاتب (مدارس) مخصوصآ با توجه به مناطق محروم خود، ۲٠ در صد افزایش را بمیان می آوریم. محمد حنیف اتمر وزیر آموزش و پرورش افغانستان اعلام کرده که ساختن ١٧٠٠ مدرسه جدید، جذب ۸٠٠ هزار دانش آموز برای سال آینده آموزشی و ایجاد خوابگاه در شماری از ولایات افغانستان، بخشی از راهکارهای دولت برای ارتقای ظرفیت آموزش و پرورش می باشد یعنی دست کم اضافه از ١٧٠٠ مکتب نو برای فرزندان محروم خود تاسیس می کنیم، که این تعداد شامل ٩٠ مکتب به عشایر یا کوچی ها می شود. توجه خاص را به شاگردان محروم می کنیم. یکی از پالیسی (خط مشی) های موقت ما توجه به لیلیه (خوابگاه) ها خواهد بود. در جایی که دانش آموزان ما به دلایل حملات تروریستی نمی توانند مکتب بروند و یا هم ولایات و شهرستان های شان نهایت صعب العبور است، در آنجا موقتآ روی لیلیه تمرکز می کنیم. در سال آینده دست کم به ١٦ هزار جوان این کشور که از رفتن به مکتب محروم هستند، زمینه تحصیل در مکاتبی که لیلیه دارند را مساعد می سازیم." آقای اتمر همچنین در مورد نظام جدید نظارت در آموزش و پرورش افغانستان و جذب آموزگاران مسلکی برای نظارت از سیستم آموزشی در این کشور خبر داده، و گفته که این وزارتخانه هزینه ای بالغ بر چهار میلیون دالر برای ایجاد مدارس درین کشور را در نظر گرفته است.وی در این مورد خاطرنشان می کند: "یک نظام جدید نظارت در آموزش و پرورش ساخته می شود، که در سال ١٣۸٦ (۲٠٠٧) کار رویش آغازگردید و در سال ١٣۸٧ (۲٠٠۸) ادامه پیدا خواهد کرد. ٣٣٠٠ آموزگار مسلکی ورزیده منحیث ناظر در هر شهرستان و ناحیه شهری کشور موظف می شوند، تا هر روز از مکتب، دانش آموز و آموزگار نظارت به عمل بیاورند. اعمار مکاتب در سال ١٣۸٧ (۲٠٠۸) را به شدت ادامه می دهیم. خوشبختانه امروز می توانم با اطمینان بگویم که دست کم ١٤٦۸ مکتب جدید را در این سال در ٣٤ ولایت کشور به ارزش تقریبآ ١١٤ میلیون دالر می سازیم، که ازین تعداد ١٩۸ باب کارش از قبل آغاز شده است."برطبق آماری که از سوی رسانه های افغانستان بارها پخش گردیده است، هم اکنون درحدود یک میلیون کودک یتیم در این کشور وجود دارد. شمار بیشتر این کودکان امکانات دسترسی به مکتب و آموزش ندارند. در عین حال کودکانی که هر سال از شمول به مکتب باز می مانند، شمار بیسوادان جامعه را افزایش می دهند. بدینگونه نسل جدیدی از محرومان از آموزش بوجود می آید و میزان بیسوادی در کشور بجای کاهش، افزایش پیدا می کند. آقای اتمر از برنامه های جدید دولت افغانستان برای دانش آموزانی که نیازمندی ویژه ای به آموزش و پرورش جدا از دیگران دارند، اشاره کرده و گفته است که در سال جاری دو برنامه جدید را به راه خواهد انداخت. این دو برنامه تعلیمات خاص برای دانش آموزانی که نیازمندی های ویژه دارند به شمولیت کودکان روی جاده، معلول و معیوب را، روی دست گرفته اند.وزارت آموزش و پرورش همچنین برای بهبود زمینه نظام آموزشی در این کشور شوراهای مکاتب را در ولایات ایجاد کرده، که در ظاهر اقدامی رضایت بخش برای مسوولان این اداره بوده است. آقای اتمر با تاکید بر نقش مؤثر این شوراها در طرح جدید دولت برای ارتقای ظرفیت آموزش و پرورش در این کشور، می گوید: "برنامه تقویت شورا های والدین در مکاتب را ادامه می دهیم. در سال ١٣۸٧ (۲٠٠۸) بخیر ۸٠ در صد مکاتب ما باید شوراهای والدین را داشته باشند و حد اقل برایشان ٧ میلیون دالر پول جدید را می دهیم، تا والدین مکاتب خود را و وضعش را بهبود ببخشند."در کشورهایی که شوراهای محل از قریه و ناحیه گرفته تا سطح ولایات فعال هستند، این شوراها بخش بزرگی از صلاحیت های آموزش و پرورش کودکان و مبارزه با بیسوادی را بعهده گرفته اند.
برطبق آماری که از سوی رسانه های افغانستان بارها پخش گردیده است، هم اکنون درحدود یک میلیون کودک یتیم در این کشور وجود دارد. شمار بیشتر این کودکان امکانات دسترسی به مکتب و آموزش ندارند به عنوان نمونه درکشورهای پیشرفته جهان و از جمله بریتانیا، عمدتاً امر آموزش و پرورش از سوی شوراهای محل انجام می گیرد. همچنان در برخی از کشورهای در حال توسعه شعار هایی مانند "هر باسواد یک بیسواد را خواندن و نوشتن بیاموزد" را، براه انداخته و درعمل تحقق بخشیده اند. وزارت آموزش و پرورش افغانستان از طرح جدید دولت این کشور برای مقابله با هراس افگنی که مانع بزرگی در راه نظام آموزشی در ان گردیده سخن گفته است. این وزارتخانه می گوید که دولت می تواند با اتکا به قدرت مردمی و واگذاری تأمین امنیت مدارس به مردم محل، تا حدی از مدارس خود دفاع کرده و دست تروریستان از ممانعت را کوتاه کند. همچنان وی از طرحی یادآور می شود که در شماری از ولایت های افغانستان که مناطق نا امن تشخیص شده اند، ایجاد خوابگاه ها برای دانش آموزان در نظر گرفته شده است. آقای اتمر در این پیوند خاطرنشان می کند: "برنامه ای که ما در برابر تروریسم این عملیه ضد وطنی و ضد دینی داریم، اول همکاری خود را مطلق و شدید با ارگانهای امنیتی کشور ادامه بدهیم تا امنیت لازم برای مکاتب خود را فراهم بسازیم. دوم تکیه به والدین و شورا های محلی، (که) در سال گذشته ازین رهگذر نتایج خوب گرفتیم. اگر شما ارقام بین ١٣۸۵ (۲٠٠٦) و ١٣۸٦ (۲٠٠٧) را ملاحظه بفرمائید، مردم ما با قوت و شهامت افغانی خود برای دفاع از آموزش و پرورش و دفاع از اولاد خود ایستاده شدند. در سال ١٣۸۵ (۲٠٠٦) ١٣٦ مکتب را دشمنان کشور به آتش کشیدند. در حالی که در سال ١٣۸٦ (۲٠٠٧) این رقم به ٦۲ پایین آمد. تعداد مکاتبی که در سال ١٣۸۵ (۲٠٠٦) بسته بود، در ١٣۸٦ (۲٠٠٧) ٤٩ درصد کاهش یافت. این بدان معنی است که مردم ما در شوراهای مردمی تنظیم شده، و برای امنیت فرزندان و آموزگاران و مکتب خود دست به کار شده اند. سال ١٣۸٧ (۲٠٠۸) ما روی این روش تاکید بیشتر خواهد کردیم. (همچنین) امکانات بهتر و بیشتر را به خدمت مردم خود مساعد می سازیم تا بتوانند نه تنها اینکه مکاتب خود را اعمار بکنند، بلکه در کنار آن با انسجام بهتر از مکاتب خود دفاع کنند."وی در ادامه خاطرنشان می کند: "روشی را که در سال ١٣۸٧ (۲٠٠۸) بشدت در برابر تروریست ها ادامه می دهیم، ناکام ساختن تلاش دشمن برای بدست آوردن اهداف تروریستی شان است. یعنی تروریستان می خواهند مکتب ما را تخریب کنند. ما فیصله کردیم هر مکتبی را که تروریستان تخریب می کنند (و یا) به آتش می کشند، در مدت دو ماه باید دوباره باز سازی شود. تروریستان می خواهند مکتب ها را بسته کنند، تا دانش آموزان ما را مجبور به جذب به صفوف تروریستان کنند. ما فیصله کرده ایم که برای دانش آموزان خود لیلیه (خوابگاه) بسازیم که تا زمانی امن به مناطق شان برمی گردد، با سپری کردن شب در خوابگاه به دروس شان ادامه دهند. بنآ وزارت آموزش و پرورش از تمام مردم شریف افغانستان تقاضا می کند، تا در عملی شدن این روش به دولت خود کمک کنند.
محمد حنیف اتمر: "ما فیصله کردیم هر مکتبی را که تروریستان تخریب می کنند (و یا) به آتش می کشند، در مدت دو ماه باید دوباره باز سازی شود." ما مصمم هستیم که به هیچ وجه دشمن کشور را اجازه ندهیم تا فرزندان ما را از رفتن به مکتب باز دارد. ولی یقینآ به کمک و حمایت مردم خود نیاز داریم."کمبود آموزگاران مسلکی، کتاب های درسی، ساختمان و حقوق پایین کارکنان معارف، از دیگر مشکلاتی است که همچنان به عنوان چالش های اصلی بر سر راه آموزش و پرورش در افغانستان قرار دارد. آقای اتمر در کنار اینکه می گوید مطابق طرح جدید دولت دیگر هیچ دانش آموزی در زیر سایه درختان، زیر خیمه ها، ساختمان های نیمه ویران و یا هم فضای کاملآ باز نخواهد بود، وعده بلند بردن ظرفیت مهارت آموزگاران را روی دست گرفته است. کما اینکه می گوید: "براساس موافقتنامه افغانستان در لندن، در سه سال آینده باید ٧٠ در صد آموزگاران ما آزمایش مهارت مسلکی آموزگاری را موفقانه سپری کنند. این هدف برای ما تعیین گردیده، و ما باید آنرا صد در صد تطبیق کنیم. ۵٠ در صد تعداد آموزگاران زن مطابق به ارقام سال ١٣۸۵ (۲٠٠٦) باید در سه سال آینده افزایش یابد."شماری از آگاهان بدین باورند که دولت افغانستان به ويژه مسئولان وزارت آموزش و پرورش، مشکلات این کشور درین عرصه را به درستی می دانند و در بسياری موارد از نزديک شاهد وضعيت رقت بار مدارس، دانش آموزان و آموزگاران این کشور هم بوده اند. ولی اين وزارت به رغم اين همه نياز، نتوانسته حتی در برخی موارد حداقل درصد از بودجه انکشافی خود را مصرف کند. اینکه آیا راهکار جدید دولت افغانستان قادر به حل مشکل آموزش و پرورش این کشور خواهد بود، چیزیست که گذشت زمان به آن پاسخ خواهد داد.
"محمد حنیف اتمر" وزیر آموزش و پرورش این کشور اعلام کرده که دولت راهکارهایی برای ارتقای ظرفیت آموزش و پرورش را روی دست گرفته است، که ساختن ١٧٠٠ مدرسه جدید، جذب ۸٠٠ هزار دانش آموز برای سال آینده آموزشی و ایجاد خوابگاه در شماری از ولایات افغانستان، بخشی ازاین راهکار می باشد. هم اکنون نزدیک به شش میلیون پسر و دختر در افغانستان جذب موسسات آموزشی شده اند. ولی به گفته مقامات این کشور هنوز میلیون ها کودک دیگر واجد شرایط، از دسترسی به آموزش و پرورش بی بهره هستند که بخش بزرگی از آنان را دختران تشکیل می دهند.او در این مورد اظهار داشته: "اگر خواست خدا(ج) بود تصمیم داریم ۸٠٠ هزار شاگرد جدید را به معارف (آموزش و پرورش) جذب کنیم، که ٤١ فیصد این تعداد را دختران تشکیل می دهند. در تعداد مکاتب (مدارس) مخصوصآ با توجه به مناطق محروم خود، ۲٠ در صد افزایش را بمیان می آوریم. محمد حنیف اتمر وزیر آموزش و پرورش افغانستان اعلام کرده که ساختن ١٧٠٠ مدرسه جدید، جذب ۸٠٠ هزار دانش آموز برای سال آینده آموزشی و ایجاد خوابگاه در شماری از ولایات افغانستان، بخشی از راهکارهای دولت برای ارتقای ظرفیت آموزش و پرورش می باشد یعنی دست کم اضافه از ١٧٠٠ مکتب نو برای فرزندان محروم خود تاسیس می کنیم، که این تعداد شامل ٩٠ مکتب به عشایر یا کوچی ها می شود. توجه خاص را به شاگردان محروم می کنیم. یکی از پالیسی (خط مشی) های موقت ما توجه به لیلیه (خوابگاه) ها خواهد بود. در جایی که دانش آموزان ما به دلایل حملات تروریستی نمی توانند مکتب بروند و یا هم ولایات و شهرستان های شان نهایت صعب العبور است، در آنجا موقتآ روی لیلیه تمرکز می کنیم. در سال آینده دست کم به ١٦ هزار جوان این کشور که از رفتن به مکتب محروم هستند، زمینه تحصیل در مکاتبی که لیلیه دارند را مساعد می سازیم." آقای اتمر همچنین در مورد نظام جدید نظارت در آموزش و پرورش افغانستان و جذب آموزگاران مسلکی برای نظارت از سیستم آموزشی در این کشور خبر داده، و گفته که این وزارتخانه هزینه ای بالغ بر چهار میلیون دالر برای ایجاد مدارس درین کشور را در نظر گرفته است.وی در این مورد خاطرنشان می کند: "یک نظام جدید نظارت در آموزش و پرورش ساخته می شود، که در سال ١٣۸٦ (۲٠٠٧) کار رویش آغازگردید و در سال ١٣۸٧ (۲٠٠۸) ادامه پیدا خواهد کرد. ٣٣٠٠ آموزگار مسلکی ورزیده منحیث ناظر در هر شهرستان و ناحیه شهری کشور موظف می شوند، تا هر روز از مکتب، دانش آموز و آموزگار نظارت به عمل بیاورند. اعمار مکاتب در سال ١٣۸٧ (۲٠٠۸) را به شدت ادامه می دهیم. خوشبختانه امروز می توانم با اطمینان بگویم که دست کم ١٤٦۸ مکتب جدید را در این سال در ٣٤ ولایت کشور به ارزش تقریبآ ١١٤ میلیون دالر می سازیم، که ازین تعداد ١٩۸ باب کارش از قبل آغاز شده است."برطبق آماری که از سوی رسانه های افغانستان بارها پخش گردیده است، هم اکنون درحدود یک میلیون کودک یتیم در این کشور وجود دارد. شمار بیشتر این کودکان امکانات دسترسی به مکتب و آموزش ندارند. در عین حال کودکانی که هر سال از شمول به مکتب باز می مانند، شمار بیسوادان جامعه را افزایش می دهند. بدینگونه نسل جدیدی از محرومان از آموزش بوجود می آید و میزان بیسوادی در کشور بجای کاهش، افزایش پیدا می کند. آقای اتمر از برنامه های جدید دولت افغانستان برای دانش آموزانی که نیازمندی ویژه ای به آموزش و پرورش جدا از دیگران دارند، اشاره کرده و گفته است که در سال جاری دو برنامه جدید را به راه خواهد انداخت. این دو برنامه تعلیمات خاص برای دانش آموزانی که نیازمندی های ویژه دارند به شمولیت کودکان روی جاده، معلول و معیوب را، روی دست گرفته اند.وزارت آموزش و پرورش همچنین برای بهبود زمینه نظام آموزشی در این کشور شوراهای مکاتب را در ولایات ایجاد کرده، که در ظاهر اقدامی رضایت بخش برای مسوولان این اداره بوده است. آقای اتمر با تاکید بر نقش مؤثر این شوراها در طرح جدید دولت برای ارتقای ظرفیت آموزش و پرورش در این کشور، می گوید: "برنامه تقویت شورا های والدین در مکاتب را ادامه می دهیم. در سال ١٣۸٧ (۲٠٠۸) بخیر ۸٠ در صد مکاتب ما باید شوراهای والدین را داشته باشند و حد اقل برایشان ٧ میلیون دالر پول جدید را می دهیم، تا والدین مکاتب خود را و وضعش را بهبود ببخشند."در کشورهایی که شوراهای محل از قریه و ناحیه گرفته تا سطح ولایات فعال هستند، این شوراها بخش بزرگی از صلاحیت های آموزش و پرورش کودکان و مبارزه با بیسوادی را بعهده گرفته اند.
برطبق آماری که از سوی رسانه های افغانستان بارها پخش گردیده است، هم اکنون درحدود یک میلیون کودک یتیم در این کشور وجود دارد. شمار بیشتر این کودکان امکانات دسترسی به مکتب و آموزش ندارند به عنوان نمونه درکشورهای پیشرفته جهان و از جمله بریتانیا، عمدتاً امر آموزش و پرورش از سوی شوراهای محل انجام می گیرد. همچنان در برخی از کشورهای در حال توسعه شعار هایی مانند "هر باسواد یک بیسواد را خواندن و نوشتن بیاموزد" را، براه انداخته و درعمل تحقق بخشیده اند. وزارت آموزش و پرورش افغانستان از طرح جدید دولت این کشور برای مقابله با هراس افگنی که مانع بزرگی در راه نظام آموزشی در ان گردیده سخن گفته است. این وزارتخانه می گوید که دولت می تواند با اتکا به قدرت مردمی و واگذاری تأمین امنیت مدارس به مردم محل، تا حدی از مدارس خود دفاع کرده و دست تروریستان از ممانعت را کوتاه کند. همچنان وی از طرحی یادآور می شود که در شماری از ولایت های افغانستان که مناطق نا امن تشخیص شده اند، ایجاد خوابگاه ها برای دانش آموزان در نظر گرفته شده است. آقای اتمر در این پیوند خاطرنشان می کند: "برنامه ای که ما در برابر تروریسم این عملیه ضد وطنی و ضد دینی داریم، اول همکاری خود را مطلق و شدید با ارگانهای امنیتی کشور ادامه بدهیم تا امنیت لازم برای مکاتب خود را فراهم بسازیم. دوم تکیه به والدین و شورا های محلی، (که) در سال گذشته ازین رهگذر نتایج خوب گرفتیم. اگر شما ارقام بین ١٣۸۵ (۲٠٠٦) و ١٣۸٦ (۲٠٠٧) را ملاحظه بفرمائید، مردم ما با قوت و شهامت افغانی خود برای دفاع از آموزش و پرورش و دفاع از اولاد خود ایستاده شدند. در سال ١٣۸۵ (۲٠٠٦) ١٣٦ مکتب را دشمنان کشور به آتش کشیدند. در حالی که در سال ١٣۸٦ (۲٠٠٧) این رقم به ٦۲ پایین آمد. تعداد مکاتبی که در سال ١٣۸۵ (۲٠٠٦) بسته بود، در ١٣۸٦ (۲٠٠٧) ٤٩ درصد کاهش یافت. این بدان معنی است که مردم ما در شوراهای مردمی تنظیم شده، و برای امنیت فرزندان و آموزگاران و مکتب خود دست به کار شده اند. سال ١٣۸٧ (۲٠٠۸) ما روی این روش تاکید بیشتر خواهد کردیم. (همچنین) امکانات بهتر و بیشتر را به خدمت مردم خود مساعد می سازیم تا بتوانند نه تنها اینکه مکاتب خود را اعمار بکنند، بلکه در کنار آن با انسجام بهتر از مکاتب خود دفاع کنند."وی در ادامه خاطرنشان می کند: "روشی را که در سال ١٣۸٧ (۲٠٠۸) بشدت در برابر تروریست ها ادامه می دهیم، ناکام ساختن تلاش دشمن برای بدست آوردن اهداف تروریستی شان است. یعنی تروریستان می خواهند مکتب ما را تخریب کنند. ما فیصله کردیم هر مکتبی را که تروریستان تخریب می کنند (و یا) به آتش می کشند، در مدت دو ماه باید دوباره باز سازی شود. تروریستان می خواهند مکتب ها را بسته کنند، تا دانش آموزان ما را مجبور به جذب به صفوف تروریستان کنند. ما فیصله کرده ایم که برای دانش آموزان خود لیلیه (خوابگاه) بسازیم که تا زمانی امن به مناطق شان برمی گردد، با سپری کردن شب در خوابگاه به دروس شان ادامه دهند. بنآ وزارت آموزش و پرورش از تمام مردم شریف افغانستان تقاضا می کند، تا در عملی شدن این روش به دولت خود کمک کنند.
محمد حنیف اتمر: "ما فیصله کردیم هر مکتبی را که تروریستان تخریب می کنند (و یا) به آتش می کشند، در مدت دو ماه باید دوباره باز سازی شود." ما مصمم هستیم که به هیچ وجه دشمن کشور را اجازه ندهیم تا فرزندان ما را از رفتن به مکتب باز دارد. ولی یقینآ به کمک و حمایت مردم خود نیاز داریم."کمبود آموزگاران مسلکی، کتاب های درسی، ساختمان و حقوق پایین کارکنان معارف، از دیگر مشکلاتی است که همچنان به عنوان چالش های اصلی بر سر راه آموزش و پرورش در افغانستان قرار دارد. آقای اتمر در کنار اینکه می گوید مطابق طرح جدید دولت دیگر هیچ دانش آموزی در زیر سایه درختان، زیر خیمه ها، ساختمان های نیمه ویران و یا هم فضای کاملآ باز نخواهد بود، وعده بلند بردن ظرفیت مهارت آموزگاران را روی دست گرفته است. کما اینکه می گوید: "براساس موافقتنامه افغانستان در لندن، در سه سال آینده باید ٧٠ در صد آموزگاران ما آزمایش مهارت مسلکی آموزگاری را موفقانه سپری کنند. این هدف برای ما تعیین گردیده، و ما باید آنرا صد در صد تطبیق کنیم. ۵٠ در صد تعداد آموزگاران زن مطابق به ارقام سال ١٣۸۵ (۲٠٠٦) باید در سه سال آینده افزایش یابد."شماری از آگاهان بدین باورند که دولت افغانستان به ويژه مسئولان وزارت آموزش و پرورش، مشکلات این کشور درین عرصه را به درستی می دانند و در بسياری موارد از نزديک شاهد وضعيت رقت بار مدارس، دانش آموزان و آموزگاران این کشور هم بوده اند. ولی اين وزارت به رغم اين همه نياز، نتوانسته حتی در برخی موارد حداقل درصد از بودجه انکشافی خود را مصرف کند. اینکه آیا راهکار جدید دولت افغانستان قادر به حل مشکل آموزش و پرورش این کشور خواهد بود، چیزیست که گذشت زمان به آن پاسخ خواهد داد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر