پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ٢٠٠۱ (٢٠ شهریور ۱٣٨٠) در نیویورک، حضور نظامی و سیاسی آمریکا و متحدین غربی این کشور در افغانستان باعث بلند بردن اهمیت و جایگاه این کشور در سطح منطقه شد. به طوری که آن را در محراق توجه کشورهای جهان و منطقه قرار داده است. استقرار ثبات نسبی در افغانستان باعث گردیده تا فصل تازه ای از روابط را با کشور های جهان، منطقه و همسایه خود داشته باشد. درین میان روابط کشور های افغانستان و تاجیکستان به عنوان دو کشور فارسی زبان که در جوار هم قرار دارند، هموار تر شده و گسترش چشمگیری داشته است.روابط سیاسی تاجیکستان به عنوان دوست و متحد افغانستان در روند بازسازی و تحکیم حاکمیت ملی در این کشور، در مقایسه با کشورهای همسایه آن گام های مثبتی برداشته است. زیرا موقعیت جغرافیایی و اهمیت افغانستان در سطح منطقه باعث گردیده که همسایه های این کشور نسبت به ترقی و پیشرفت در آن بدبین بوده، و همواره در پی تحقق اهداف راهبردی درین کشور باشند. درین میان تاجیکستان تنها کشوریست که به دور از سلطه منطقه ای و دید خصمانه به افغانستان، در طول مبارزه با طالبان و روند دموکراتیزه شدن این کشور، از آن حمایت کرده است. "حامد کرزی" رییس جمهوری اسلامی افغانستان چند بار به تاجیکستان سفر نموده، و باری هم "امامعلی رحمان" از افغانستان دیدار کرده است.دوشنبه ۱٣ سپتامبر ٢٠٠٤ (٢٢ شهریور ۱٣٨٣) حامد کرزی به منظور شرکت در نشست سران کشورهای عضو "سازمان همکاری های اقتصادی" (اکو)، وارد شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان شد.
کرزی گفت: "خوش شدیم که به تاجیکستان آمديم، انشا الله این جلسه به نفع افغانستان انجام یابد."چهارشنبه ٢۷ آوريل ٢٠٠۵ (۷ اردیبهشت ۱٣٨٤) امامعلی رحمان رئیس جمهور تاجیکستان نخستین رهبر خارجی بود که پس از انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان، به طور رسمی از این کشور دیدار کرد. دو رهبر درین دیدار چند موافقت نامه دوستی و همکاری از جمله پیمان دوستی، همکاری و همسایگی نیک، سازشنامه آموزش پرورش، فرهنگ، علم و فناوری، و موافقت نامه های همکاری در بخش های صنایع و انرژی امضا کردند. در پایان این دیدار امامعلی رحمان به خبرنگاران گفت، که تمام "امکانات و ذخایر" برای گسترش همکاری ها در همه عرصه ها میان این دو کشور وجود دارد، و جانب ها آماده اند از این امکانات به نفع بازسازی افغانستان استفاده کنند.شنبه ۱۸ ژوئن ٢٠٠۵ (٢۸ خرداد ۱٣٨٤) حامد کرزی رئیس جمهور افغانستان، برای یک دیدار رسمی وارد شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان شد. درین سفر، رهبران دو کشور در یک نشست خبری بر ضرورت گسترش همکاری های اقتصادی تاکید کردند. همچنین دو رئیس جمهور در یک مراسم با گذاشتن نخستین سنگ بنای یک پل ارتباطی میان این دو کشور در "ناحیه مرزی پنج" تاجیکستان، به ساختمان این پل آغاز بخشیدند. هزینه ساختمان این پل ارتباطی را که بر فراز "رودخانه پنج" بنیاد می شود، دولت آمریکا پرداخت خواهد کرد.سه شنبه ٢۵ ژوئيه ٢٠٠٦ (٣ مرداد ۱٣٨۵) حامد کرزی برای شرکت در نشست سه جانبه کشورهای تاجيکستان، ايران و افغانستان، وارد دوشنبه شد. "يادداشت تفاهم همکاری های اقتصادی سه جانبه، اساسنامه شورای هماهنگی بين دولتی در مورد مسيرهای حمل و نقل بين المللی، يادداشت تفاهم در خصوص گسترش روابط فرهنگی، علمی و آموزشی، موافقتنامه همکاری در زمينه جلوگيری از قاچاق مواد مخدر و مبارزه با هراس افکنی (تروریسم)"، از جمله اين تفاهم نامه های امضا شده میان سه کشور فارسی زبان اعلام شد.درین دیدار رؤسای جمهوری ایران، تاجیکستان و افغانستان، خواستار اجرای سریع پروژه هایی در زمینه راه و ترابری و انرژی میان سه کشور، و با جلب سرمایه داخلی و خارجی شدند.شنبه ٢۵ اوت ٢٠٠۷ (٣شهریور ١٣٨٦) در آخرین دیدار آقای حامد کرزی از تاجیکستان، تولید برق از نیروگاه های آبی، استفاده از منابع مشترک آبی، حمل و نقل، ارتباطات مخابراتی و همکاری های فرهنگی و آموزشی، به عنوان محورهای گفتگوی رؤسای جمهور افغانستان و تاجیکستان اعلام گردید.درین دیدار، آقای کرزی در مراسم افتتاح پل روی رودخانه پنج شرکت کرد. پلی که دو کشور نامبرده را به یکدیگر پیوند می دهد. کار ساختن این پل، از دو سال پیش آغاز شده بود.روابط هنری بدرآمدن دو کشور همسایه از جنگ های داخلی و نابسامانی های اجتماعی و فرهنگی، تنها در عرصه سیاست نبود که بازگشای فصل تازه ای از روابط میان این دو کشور همزبان با فرهنگ مشترک شد. بلکه در عین حال در عرصه فرهنگی نیز، تحولات چشمگیری در روابط آنها رونما گردید.کمااینکه سفر هنرمندان تاجیک به افغانستان و برگزاری کنسرت ها در پایتخت و ولایات این کشور، از بی سابقه ترین رویدادهای هنری در طول سه دهه در افغانستان بوده است. "منیژه" نخستین آوازخوان زن تاجیک بود که به رغم تهدیدهای برخی دشمنان صلح در افغانستان و آنهایی که مخالف تحکیم روابط تاجیکستان با افغانستان هستند، به این کشور سفر کرد. این در حالی بود که هنر آوازخوانی و موسیقی تاجیک در خارج از آن کشور و به خصوص در میان جامعه فارسی زبان جهان، به گونه گسترده معرفی نشده است. اما مردم در هر کوچه و بازار افغانستان با نام آوازخوانان تاجیکی آشنا بوده، و از دل و جان به آنها گوش می دهند. مثلا "شبنم ثریا" ستاره موسیقی تاجیکستان است، که در افغانستان هواه خواهان بیشماری دارد. به طوری که حتی در میان ده آهنگ برتر در رسانه های دیداری افغانستان، چندین بار مقام اول را برای خودش اختصاص داده است. درین میان آواز خوانان و هنرمندان افغانی نیز، در بین تمامی اقشار تاجیکستان هواخواهان و دوستدارن خود را دارند. به طوری که "احمد ظاهر" هنرمند نامدار افغانستان، برای آواز خوانی الهام بخش بیشترهنرمندان تاجیک بوده است. چراکه هنرمندان یاد شده، ازین ستاره موسیقی افغانستان تاثیر پذیر بوده و وی را استاد خطاب می کنند. اینک دوستداران موسیقی افغانی در تاجیکستان در آرزوی دیدار آوازخوان های مشهور افغانی چون "فرهاد دریا"، "احمد ولی"، "هنگامه"، "هماهنگ"، "وحيد قاسمی"، "رحیم مهریار"، "پرستو"، "امیرجان صبوری"، "صدیق شباب"، "ظفر شامل"، و دیگران هستند. روابط فرهنگی طی هفت سال اخیر، روابط فرهنگی کشورهای افغانستان و تاجیکستان رشد و بالندگی چشمگیری داشته است. این روابط در حدیست که چندین بار در شهر دوشنبه، مراسم فرهنگی افغانستان برگزار شده است. در چهارچوب این مراسم فیلم های افغانی، برنامه های کنسرتی و نمایشگاه های آثار نقاشی و صنایع دستی افغان ها به نمایش در می آید.
همچنین مراسمی در گرامیداشت از هنرمندان و بزرگان اهل شعر و ادب افغانی نیز، در تاجیکستان برگزار می شود. در این پیوند شماری از دانشمندان و پژوهشگران تاجیک روز ٤ سپتامبر ٢٠٠٦ (۱٣ شهریور ۱٣٨۵) ضمن معرفی کتابی از "خلیل الله خلیلی" در فرهنگستان علوم تاجیکستان، به بررسی روزگار و آثار این شاعر فقید افغان پرداختند. این شاعر، روزنامه نگار، سیاستمدار و شخصیت سیاسی و فرهنگی افغانستان که در قرن گذشته زندگی کرده، سفرهایی به اتحاد جماهیر شوروی (سابق)، از جمله جمهوری وقت تاجیکستان هم داشته و در میان فرهنگیان تاجیک از محبوبیت ویژه ای برخوردار است.روابط اقتصادی و تجاری به گفته مقامات دولت تاجيکستان، میزان فعلی مبادلات تجاری اين کشور با افغانستان "قانع کننده نيست." "حکیم صالحف" وزیر اقتصاد تاجیکستان در حالی که تجارت خارجی میان تاجیکستان و افغانستان را ناکافی می داند، می گوید: "تجارت مرزی باید به راه بيفتد. مبادلات کالا میان تاجیکستان و افغانستان در سال ۱٩٩۱ (۱٣۷٠) بیش از یک میلیون دلار بود. این رقم سال گذشته به ۱۵ میلیون دلار رسیده است، که برای دو کشور همسایه در روابط اقتصادی و بازرگانی خیلی ناکافی می باشد." افغانستان در حال حاضر در پی انتقال برق و گاز تاجیکستان به کشور خود بوده، و درین راستا تلاش هایی نموده است. طبق مفاد این سند پس از احداث خطوط برق از جنوب تاجیکستان تا مرز ایران از طریق قلمرو افغانستان، کشورهای منطقه امکان دریافت برق تولیدی نیروگاه های آبی "سنگتوده ۱"، "سنگتوده ٢" و "راغون"، واقع در جنوب و شرق تاجیکستان را پیدا خواهند کرد.از سوی دیگر روز ٣ اوت (۱٢ مرداد) سال جاری، دو سند همکاری در بخش انرژی میان تاجیکستان و افغانستان به امضا رسید. بر اساس توافق حاصل شده میان "وزارت انرژی و صنایع تاجیکستان" و "وزارت انرژی و آب افغانستان"، روند کارهای ساختمانی برای احداث خطوط انتقال نیروی برق موسوم به "سنگتوده-پل خمری" از جنوب تاجیکستان به مرز افغانستان، تسریع خواهد شد. به گفته "آقای گل" وزیر انرژی تاجیکستان، هم اکنون در این کشور در فصل تابستان بیش از یک میلیارد کیلووات ساعت برق اضافی تولید می شود. اما به علت نبودن خطوط انتقال نیروی برق بلند شدت میان تاجیکستان و برخی از کشورهای همسایه، تنها دو سوم آن به خارج از این کشور صادر می گردد. این در حالیست که" محمد اسماعیل خان" وزیر انرژی و آب افغانستان نیاز این کشور برای وارد کردن نیروی برق از کشورهای همسایه و به ویژه تاجیکستان را، مورد تاکید قرار داد.
درحال حاضر در تمام طول سال توسط شرکت "برق تاجیک" ساعتی ۸ مگاوات نیروی برق به برخی از نواحی شمال افغانستان صادر می شود. قرار آمارهای رسمی در شش ماه آخر سال ٢٠٠٤ (تابستان تا پاییز ۱٣۸٣)، میزان داد و ستد کالا و مواد میان افغانستان و تاجیکستان به هفت و نیم ملیون دلار رسید. به گفته کارشناسان اقتصادی، این میزان در روابط ميان این دو کشور پیشرفت چشمگيری محسوب می شود.
این مطلب را روی سایت واشنگتن پریزم بخوانید
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر