۱۳۹۱ اسفند ۲۷, یکشنبه

نامه به خانم ایرینا بوکووا، دبیــر کــل نهاد آموزشــی، علمی و فرهنگی سازمان ملل (یونسکو)


در پیوندبه تصمیم اخیر شورای وزیران که پخش برنامه به گویش های بیگانه را ممنوع اعلام کرده است عنوانی دبیر کل یونسکو خانم ایرینا بوکووا نامه ی نوشتم و امروز این نامه را به پاولو فونتانی فرستاده ای ويژه ی این سازمان در کابل سپردم .

متن نامه به شرح زیر است :

به نام خداوند دادگر

خانم ایرینا بوکووا، دبیر کل نهاد آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل (یونسکو)

با سلام و عرض احترام!

طبق قرار یونسکو که بیست و یکم فبروری را روزجهانی زبان مادری نامگذاری
کرده و دولت ها را مکلف به ارج گزاری، حمایت و توسعه ی زبان ها و بر
رسمیت شناختن اهمیت زبان مادری برای تشویق چند زبانی و رواج تنوع زبان ها
در جهان و در درون جوامع انسانی میداند. دولت های عضو مکلف بر رعایت
تعهدات جهانی ای هستند که پای آن امضا کرده اند. دولت افغانستان به عنوان
کشور عضو سازمان جهانی یونسکو به جای ارج گزاری حمایت و انکشاف زبان
مادری به دلایل و مصلحت های سیاسی بقصد ایجاد یک سان سازی ملی در چارچوب
حاکمیت دولتی زبان های مادری اقوام مختلف را محدود و حتی منسوخ می کند در
حالیکه تحقیقات یونسکو نشان می دهد که ترویج زبان های مادری به انسجام
همزیستی اقوام در کنار یکدیگر یاری می رساند.

مایلم با نهایت تاسف مواردی از نقض سیستماتیک این حق اساسی شهروندان
افغانستان به اطلاع آن مقام عالی برسانم:

- در ۱۰ فبروری سال ۲۰۰۸ میلادی مقامات وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان
یک خبرنگار و دو مدیر مسول را به علت استفاده از واژه های فارسی در بلخ
مجازات کرد . دولت افغانستان استفاده از زبان مادری این خبرنگار را در
سوابق کاری او یک تخلف به ثبت رساند و دوتن دیگر را مجازات نقدی
نمود.تخلف و جرم خبرنگاران از نگاه دولت افغانستان این بود که در گزارشی
که برای تلویزیون ملی افغانستان تهیه کرده بودند واژه ی دانشکده فارسی را
در متن فارسی به جای پوهنزی و دانشگاه را به جای پوهنتون استفاده کرده
بودند

- در ۳ مارچ ۲۰۱۳ میلادی دادگاه عالی افغانستان فیصله ی را صادر کرد که
به موجب آن واژه های پشتوی «پوهنتون پوهنزی پوهیالی پوهنیار پوهنمل
پوهندوی پوهنوال پوهاند» را ملکیت معنوی زبان های رسمی جمهوری اسلامی
افغانستان خواند و استفاده واژه های همسان و معادل آن که در زبان فارسی
دری که بخش بزرگی از مردم افغانستان به آن تکلم میکنند را خلاف قانون
اعلام کرد

- و در آخرین اقدام در ۲۶ فبروری ۲۰۱۳ ميلادي یعنی دقیق در چهارده همین
سال نامگذاری زبانهای مادری توسط یونسکو دولت افغانستان پخش برنامه به
زبانها و گویش های بیگانه را در رسانه هاي افغانستان ممنوع اعلام کرد. این تصمیم کابینه جمهوری افغانستان بقصد یک سان سازی ملی و محدود کردن زبانهای رایج در کشور نشان میدهد که دولت نه تنها برای رشد حمایت و انکشاف زبان هادر کشور کاری نمیکند که در صدد سیاسی ساختن زبان و بهره برداری سیاسی از آن میباشد که شدیدآ موجب نگرانی مردم افغانستان گشته است. با این فیصله بخش بزرگی از مردم افغانستان از حقوق اساسی و شهروندی شان
محروم می شوند. دولت افغانستان فارسی، دری . تاجیکی را سه زبان مختلف در
سه کشور میداند اما پیشينه زبان فارسي نشان مي دهد که فارسی، دری و تاجکی یک زبان واحد با گویش های مختلف میباشد که در
سه کشور فارسی زبان امروزه رایج میباشند.
با این اقدام دولت افغانستان ارزش های بزرگ معنوی خود که جهان به نام آن افتخار میکند را از دست میدهد زبانی که دولت افغانستان نا مانوس و گویش بیگانه میداند زبان مولانا جلال الدین محمد بلخیست که یونسکو به عنوان ارزش ماندگار تاریخی فرهنگی سال ۲۰۰۸ میلادی را به نام آن مسمی کرد.

عالیجناب بوکووا !
ازآنجایی که رعایتِ حقوقِ اولیه آحادِ ملتِ و از جمله حق آزادی بیان به
وضوح در قانون اساسی‌ جمهوری اسلامی افغاستان تصریح شده است و به علاوه
رعایت مبسوطِ چنین حقوقی در قطعنامه‌های کنوانسیون‌های بین المللی به
امضای دولت جمهوری اسلامی افغانستان رسیده است، بنده مصرآ از سازمان
جهانی یونسکو میخواهم تا دولت افغانستان را متوجه ی مکلفیت ها و رعایت
تعهدات بین المللی اش نموده و جلو سیاست زبان ستیزی در کشور به بهانه ی
یکسان سازی ملی را بگیرد و با تقویت و حمایت از تمامی زبان ها فارسی دری-
پشتو ازبیکی و سایر زبان های رایج در كشور به رشد و غنامندی فرهنگ
ارزشمند مردم ما بیافزاید .

بکتاش سیاووش
نماینده مردم در مجلس نمایندگان افغانستان
کابل- ۲۰۱۳ میلادی

۳ نظر:

صارمه افضلی گفت...

تلاش های شما هر چند فعلا اثرګزار نباشد اما باعث روشنی اذهان عمومی و شاید در آینده ای نه چندان دور مبارزه ما برای صحبت با گویش مادری به جایی برسد.
صارمه افضلی

Unknown گفت...

درود بر شما

ناشناس گفت...

عالی!